Wednesday, 06 February 2013 17:05
တၢင်းထႆး မႆႈၸႂ်လွင်ႈၾၢႆၼမ်ႉၵူၵ်း၊ ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉတေၵေႃႇ သၢင်ႈ ႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်း တီႈပူင်ႇတွင်း၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ။ ၵွပ်ႈႁၼ်ဝႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၵူၼ်း မိူင်းထႆး။
Mae Nam Koke
မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ဢၼ်လႆလူင်းၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းတႃႈတွၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ
ဢိင်ၼိူဝ်ၸုမ်းဝႃႉ (UWSA) တေၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆ တဵင်မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ တီႈလွႆပူင်ႇတွင်း (ဢၼ်ယၢၼ်လႅၼ်လိၼ်ထႆး မွၵ်ႈ 30 ၵီႊလူဝ်ႊ)၊ ၾၢႆႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈႁုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ မိူင်းသၢတ်ႇသေ တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႃႈ- ပေႃးႁဵတ်းၾၢႆၼႆႉ တၢင်းထႆးမႆႈၸႂ်ဝႃႈတေမႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ/ ၼႃႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈ 3 ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလႆလတ်းၽၢၼ်ႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇၵႂႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉမႄႈၶွင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈဢၢႆ။ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ၼႂ်းတူဝ်ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းသႅၼ် ၸိူဝ်ႈၼႆႉ-ဝႃႈၼႆ။
သင်ဝႃႈၶူင်းၵၢၼ်တဵင်ၾၢႆၼႆႉယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၸိုင် မၼ်းၸၢင်ႈပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင်။ မႄႈၼမ်ႉၶွင်ၼႆႉ ဝၢႆးသေၶႄႇႁဵတ်း ၾၢႆတၢင်းၼိူဝ်တီႈမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ ပေႃးထိုင်မႃးၶၢဝ်းႁႅင်ႈ ၼမ်ႉၶွင်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼမ်တႄႉတႄႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူဝ်းၶိုၼ်ႈလူင်းၵႂႃႇမႃး ယၢပ်ႇလူင်လၢင်၊ မၢင်တီႈၼမ်ႉတိုၼ်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႆၶၢမ်ႈပေႃးလႆႈ။ ပေႃးတဵင်ၾၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၵူဝ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ- ၵူၼ်းၵႃႉထႆးတီႈၵဵင်းသႅၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈထႆး ဢၼ်ႁူႉလွင်ႈသၽႃဝ/သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးမီးၵၢၼ် သၢင်ႈၾၢႆတၢင်းၼိူဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး၊ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ 1 ၸႄႈဝဵင်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 23 ဝၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး 2 ၸႄႈဝဵင်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 80 ဝၢၼ်ႈပၢႆ၊ တင်းမူတ်းမွၵ်ႈ 13,000 မေႃႈၶဝ်ႈ၊ တႃႇပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 47,000-48,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ (130,000 ႁႆႈ)။ တေတုမ်ႉတိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃး ၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်းပႆႇပေႃး တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း လွင်ႈပႄး (ၶီႇႁိူဝ်းၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်ႈလွင်ႈ)ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း- ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈၵႂႃႇၽႅဝ်ဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၾၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ- လွႆပူင်ႇတွင်း မီးၾၢႆႇၼိူဝ်သူပ်းယွၼ်း၊ ႁၢင်ႇယၢၼ် လႅၼ်လိၼ်ထႆးမွၵ်ႈ 30 ၵီႊလူဝ်ႊ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈၼမ်ႉ ဢွင်ႈတီႈတေႁဵတ်းၾၢႆ မွၵ်ႈ 15-20 မီႊတိူဝ်ႊ၊ တၢင်းသုင်လွႆမွၵ်ႈ 80 မီႊတိူဝ်ႊ၊ လွႆသွင်ၾင်ႇ ႁၢင်ႇၵၼ်မွၵ်ႈ 150-200 မီႊတိူဝ်ႊ။ တေဢၢၼ်း ၵေႃႇသၢင်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ၊ တင်ႈတႄႇႁူဝ်ပီ 2013 တေႃႇထိုင်ႁၢင်ပီ 2017 ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸၢင်ႈဝႆႉၸဝ်ႈပၢႆးမေႃ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶႄႇ မွၵ်ႈ 500 မႃးႁဵတ်းပၼ်၊ ၵႃႈၶၼ်သၢင်ႈၾၢႆ လၢမ်းဝႆႉမွၵ်ႈ 400-500 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ- ၼႆယူႇ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၸုမ်းဝႃႉ-မိူင်းလႃး တၢင်ႇဝႆႉလွင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၾၢႆ/ ႁဵတ်းမိူင်းႁႄႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ မိူဝ်ႈဢူးဢွင်ႇမိၼ်း [ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ(မၢႆ 2) ၶွမ်ႊမတီႊၶိုင်ပွင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (UPWC)] ၵႂႃႇယဵမ်ႈမိူင်းလႃး တင်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ (2012) ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ တၢင်း ဢူးဢွင်ႇမိၼ်း ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးၵဵဝ်ႇ ၵပ်းလွင်ႈႁဵတ်းၾၢႆၾႆးၾႃႉ/ ႁဵတ်းမိူင်းႁႄႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသူၸဝ်ႈ ၵုမ်းဝႆႉၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလႃႈ- ဝႃႈၼႆ။
Thai people protest coal project
ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵႃႈပူၼ်ႉမႃး
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉမၢၼ်ႈၶိုင်ႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်/ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်သေ ယၢမ်ႈသၢင်ႈပၼ်ႁႃတေႃႇထႆး မႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/07/2011 မီးၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈၵဵင်းႁၢႆးသေ သၢၼ်ၶတ်း၊ တၢင်းထႆးႁၼ်ဝႃႈ- ပေႃးႁဵတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈမိူင်းၵူၵ်း၊ ၼမ်ႉထၢၼ်ႇႁိၼ်တေလႆလူင်းမႃး ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းသေ တေၵႂႃႇၶဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶွင်၊ မိူၼ်ၵၼ်တင်းပွႆႇၵွင်ႉသႂ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းတင်းၼမ်ႉမႄႈၶွင်။
ထႆးလၢမ်းဝႃႈ- ပေႃးႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈမိူင်းၵူၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီတေမီးၾုၼ်ႇ 1,500 တၼ်ႊ၊ ပၻႃႊ 102 ၵီႊလူဝ်ႊ (တေၶႃႈတူဝ်သတ်း/ၵူၼ်းတင်းၼမ်)၊ ၵၢတ်ႊသ်ႁိူၼ်းၶဵဝ် (Greenhouse gas) 29 လၢၼ်ႉတၼ်ႊ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မီးဢၢႆယၢမ်းၵၢၼ်ႉ (Sulphur dioxide) လႄႈ ထၢတ်ႈၼၢႆႊၻရူဝ်ႊၵျိၼ်ႊ ၻၢႆႊဢွၵ်ႊသၢႆႊ (Nitrogen dioxide) လၢႆမႄႊၵတၼ်ႊ- ၼႆယဝ်ႉ။Wednesday, 06 February 2013 17:05
တၢင်းထႆး မႆႈၸႂ်လွင်ႈၾၢႆၼမ်ႉၵူၵ်း၊ ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉတေၵေႃႇ သၢင်ႈ ႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်း တီႈပူင်ႇတွင်း၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ။ ၵွပ်ႈႁၼ်ဝႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၵူၼ်း မိူင်းထႆး။
SOURCE-PANGLONG
